Veel mensen hebben wel gehoord over vastende Moslims en de maand Ramadan, maar we zien nog heel wat verwarring en misverstanden rond dit onderwerp. Daarom willen we hier proberen die uit te klaren en je het vasten in de Islam beknopt uit te leggen.
Waarom vast je?
In de Koran zegt Allah:
“O jullie die geloven, het vasten is jullie verplicht, zoals het ook verplicht was voor hen vóór jullie. Hopelijk zullen jullie (Allah) vrezen.” [Edele Koran 2:183]
Vasten (“Sawm” in het Arabisch) is een van de meest fundamentele vormen van verering in de Islam. Het is een middel tot geestelijke zuivering en een manier om zelfbeheersing en godsbewustzijn te ontwikkelen. Het idee is eigenlijk dat, als je erin slaagt je te onthouden van zaken die elke andere dag gewoon toegestaan en goed voor je zijn, je er geen probleem mee zal hebben om weg te blijven van zonden, om je te verzetten tegen verleidingen en zaken die niet goed voor je zijn.
Mensen die vasten eten niet, drinken niet en zijn niet seksueel actief tussen zonsopgang en zonsondergang. Bovendien doet de vastende een extra inspanning om zich niet in te laten met negatieve daden en gedrag, zoals liegen, vloeken, roddelen of alles wat de geest van het vasten schaadt.
Als je vast, ben je je daarvan de hele dag door voortdurend bewust. Dit helpt je om Allah te gedenken en zonden te vermijden. Die toestand van godsbesef (Taqwa in het Arabisch) is iets dat je dan hopelijk met je meedraagt wanneer de vasten voorbij is.
Wanneer eet je?
Als je je hebt voorgenomen om te vasten, moet je een tijd voor zonsopgang opstaan om “Soehoer” te eten, zeg maar een ontbijt voor zonsopgang. Eens de zon opkomt, is de vasten begonnen en mag je tot zonsondergang niets meer nuttigen. Nee, het maakt niet uit dat je nog een paar hapjes ontbijtgranen over hebt: je mag niets meer eten tot de zon ondergaat, zelfs geen snack! En ja, dat geldt ook voor water.
Als je opzettelijk iets eet of drinkt in de loop van de dag, dan is je vasten verbroken. De enige uitzondering is wanneer het per ongeluk gebeurt. Zoals wanneer je even vergeet dat je aan het vasten bent en enkele happen watermeloen hebt gegeten voor je beseft: “O jee, ik had besloten vandaag te vasten en nu heb ik toch iets gegeten!”
Rustig maar. Het is oké. In dat geval ga je gewoon verder met vasten. Er is niets verbroken. Het gaat om je intentie.
Bij het begin van de zonsondergang komt er een einde aan het vasten en eten we “Iftar”. Dat is een kleine hap en iets te drinken, om het vasten officieel te verbreken. Traditioneel doen we dat met dadels en water. Even later, gewoonlijk na het verrichten van het gebed bij zonsondergang (het Magribgebed), schuiven we aan voor een compleet avondmaal.
Wat doe je wanneer je vast?
Tijdens het vasten proberen we meer goede werken te verrichten en Allah vaker te gedenken. We streven er ook naar om zoveel mogelijk “Dua” (persoonlijke gebeden) te verrichten omdat we uit een overgeleverde uitspraak van Profeet Muhammad (vrede en zegeningen zijn met hem) weten dat de gebeden van een vastende persoon nooit worden afgewezen.
Wanneer vast je?
Je kan zowat elke dag van het jaar vasten, maar de belangrijkste vastentijd valt in de Islamitische maand Ramadan. Tijdens de Ramadan wordt van de Moslims verwacht dat ze de hele maand lang overdag vasten. Dit is dan ook de periode die over het algemeen in verband wordt gebracht met vasten.
Er zijn daarnaast nog andere periodes in het jaar waarin Moslims worden aangemoedigd om te vasten. Het wordt als “Soenna” (een gewoonte van de Profeet ﷺ) gezien om te vasten op maandag en donderdag, dus doen veel mensen dit dan ook.
