In de Islam kan je niet zeggen: “Ze is maar een moeder.” Moeder is juist de belangrijkste job!
In een moslimgezin is de moeder de belangrijkste figuur. In de Islam is het de plicht van een kind om zijn moeder te gehoorzamen en haar wensen te vervullen, nog voor het dat doet voor zijn vader. Over de hele wereld worden moslimkinderen opgevoed met de idee: “Het Paradijs ligt onder de voeten van je moeder.” Dat is uiteraard niet letterlijk zo. Maar het illustreert dat ze, door dienstbaar te zijn aan hun moeder, Gods vergiffenis en toegang tot het eeuwige Paradijs kunnen verwerven.
Beloningen voor haar harde werk
Moeders krijgen in de Islam meer rechten, omdat ze meer verantwoordelijkheid dragen in de zorg voor de kinderen, dag in, dag uit. Zij zijn het die de zwangerschap doormaken, de bevalling en de borstvoeding. De Islam erkent en waardeert dat het een enorme inspanning is voor de vrouw om een kind te dragen en te baren. Daarna moet ze die hulpeloze baby verzorgen en zogen, wat in de Islam bij voorkeur twee jaar duurt.
Deze schuld kan nooit volledig worden vergoed. Er is het beroemde verhaal over een man die dacht dat hij zijn moeder had terugbetaald voor haar zorgen. Hij had haar op zijn rug gedragen tijdens hun bedevaart naar de Kabah en meende: “Ik heb haar meer gedragen dan zij mij.” Daarop vroeg hij aan Ibn Umar, de metgezel van Profeet Muhammad (vrede en zegeningen zijn met hem): “Denk je dat ik haar heb terugbetaald?” De metgezel antwoordde: “Neen, zelfs niet voor één barenswee.”
Dien haar met de glimlach
Dit wil niet zeggen dat de vader minder belangrijk is. Integendeel. In de Islam genieten de ouders over het algemeen een heel hoge status. Dat je voor hen een bron van pijn, ergernis en stress zou zijn, is een zware zonde. In de Quran zegt God:
“En Wij hebben de mens opgelegd om goed en plichtsgetrouw naar zijn ouders toe te zijn.” [Edele Koran 29:8]
Het is je plicht om alles te doen wat je ouders van je vragen, net zoals het je plicht is om te gehoorzamen aan God. Het volstaat niet om de wensen van je ouders te vervullen. Het moet vrijwillig en blijgezind gebeuren, zonder tekenen van ergernis of minachting. De Koran gaat zelfs zo ver dat hij je verbiedt om zelfs maar te zuchten, wat een uiting van ergernis is. De enige uitzondering op die gehoorzaamheid is wanneer ze iets van je vragen dat in strijd is met de regels van de Islam. Dan mag je beleefd weigeren, maar je moet wel vriendelijk voor hen blijven:
Moeder behagen is God behagen
De Koran verbindt gehoorzaamheid aan God met gehoorzaamheid aan je ouders:
“Aanbidt Allah en ken Hem geen deelgenoten toe. En wees goed voor jullie ouders.” [Edele Koran 4:36]
Wanneer je je ouders boos maakt, verdien je het ongenoegen van God. De Koran vernoemt duidelijk de moeder als degene die een extra vriendelijke behandeling verdient, vanwege haar grotere aandeel in de lasten die met de opvoeding van een kind gepaard gaan.
“En Wij hebben de mens verplicht om goed en plichtsgetrouw voor zijn ouders te zijn. Zijn moeder droeg hem in zwakheid op zwakheid en het zogen van hem duurde twee jaren. Dank Mij en jullie ouders. En bij Mij is de uiteindelijke bestemming.” [Edele Koran 31:14]
Profeet Muhammad ﷺ heeft het feit dat de moeder meer rechten heeft nog eens bevestigd toen één van de Metgezellen hem vroeg:
“Allah’s Boodschapper, wie van de mensen verdient het meest mijn goede behandeling?” Hij zei: “Je moeder” en dan weer “Je moeder” en nog eens “Je moeder, en dan je vader, en daarna je naaste verwanten in volgorde (van verwantschap).” (Sahih Muslim)
Offers brengen voor het grotere goed
Deze geboden van de Islam hebben ertoe geleid dat de eerste moslims extra moeite deden om hun ouders een plezier te doen. Ze sliepen minder lang zodat ze konden helpen zorg dragen voor het gezin, of de ouderen verzorgen. Ze aten minder opdat hun ouders meer konden eten. Ze droegen hun ouders en hielpen ze wanneer ze oud werden. Zelfs nadat hun ouders waren gestorven, bleven ze attent voor de vrienden van hun ouders. Ze beschouwden het als een enorme eer om dienstbaar te zijn voor die vrienden.
Op een dag kwam een man naar Umar, de tweede heerser van de Islam. De man vertelde dat hij voor zijn oude moeder zorgde door haar op zijn rug te dragen wanneer ze naar het toilet moest en door haar te helpen om zich te wassen. Hij vroeg: “Heb ik zo mijn verplichtingen tegenover haar vervuld?” Umar ontkende dat. De man zei: “Ook al draag ik haar op mijn rug en span ik me in om haar te dienen?” Umar antwoordde: “Zij heeft hetzelfde voor jou gedaan toen je klein was, in de hoop dat je zou overleven. Wat jou betreft, jij wacht af tot ze er niet meer zal zijn (tot ze sterft).”
Je wordt geacht vriendelijk te zijn voor je ouders, zelfs wanneer ze iets anders geloven dan jij. Ooit kwam Asma, de schoonzus van Profeet Muhammad ﷺ, hem vragen of ze de relatie met haar moeder, die geen moslim was en een hekel had aan de Islam, moest volhouden. De Profeet antwoordde: “Ja, wees goed voor je moeder.” (Bukhari)
Voordelen van je daden
Goed zijn voor je ouders lijkt zo simpel. Het is echter niet altijd gemakkelijk. Sommige ouders kunnen verbaal of fysiek grof worden. Sommige ouders hebben heel sterke overtuigingen en kleineren alles wat ingaat tegen wat zij geloven. Andere ouders hebben lichamelijke of geestelijke gezondheidsproblemen. Net omdat het zo moeilijk en ingewikkeld is, is de beloning in de Islam zo groot. God zegent je en beloont je voor je intenties en inspanningen om je ouders te respecteren en voor hen te zorgen. In de Koran zegt Hij ons:
“En Wij hebben de mens goedheid tegenover zijn ouders bevolen. (…) Zij zijn degenen van wie Wij het beste aanvaarden van wat zij verrichten, en Wij wissen hun slechte daden uit. (Zij zijn) tezamen met de bewoners van het Paradijs, als een ware belofte die hun is gedaan.” [Edele Koran 46:15-16]
Stel je voor! Elke positieve handeling tegenover je ouders wordt genoteerd en komt op de Dag des Oordeels op je weegschaal terecht bij je goede daden. Dat is waarom we leren: “Het Paradijs ligt onder de voeten van je moeder.”
Dagelijkse waardering voor moeders
De Islam verheft de status van moeders echt tot het niveau dat ze verdienen. In plaats van enkel lippendienst en één feestdag per jaar krijgen ze concrete rechten. De Islam erkent het feit dat moeders veel moeten doorstaan wat de vaders niet meemaken. Daarom geeft hij hen drie keer meer recht op jouw tijd, je aandacht en liefde. Leer meer over de leer van de Islam en hoe hij je kan helpen de band met je moeder te versterken.
