De maand Ramadan valt in de negende maand van de maankalender. Het is de maand waarin de Almachtige God de eerste verzen van de Edele Koran aan Profeet Muhammad (vrede en zegeningen zijn met hem) heeft geopenbaard. Moslims van overal ter wereld die er fysiek toe in staat zijn, zullen dan vasten van zonsopgang tot zonsondergang en zullen zich toeleggen op meer aanbidding. Ze willen op die manier dichter bij hun Schepper komen. Het is een periode van oprechte aanbidding, waarin families hun band verstevigen en vrienden samenkomen, en dat allemaal met de bedoeling iets te doen wat God graag heeft. Toch zijn er nog heel wat vragen over de Ramadan:
1. Waarom begint de Ramadan elk jaar op een andere datum?
In het islamitische geloof volgen we de maankalender. Die volgt de loop van de maan, terwijl de Gregoriaanse kalender de loop van de zon volgt. Daardoor valt de Ramadan elk jaar in een andere periode, afhankelijk van de plaats waar de vastende persoon zich bevindt. Iemand die bijvoorbeeld in New York City vast, kan moeten vasten tijdens de zomer terwijl een moslim in Australië van de wintermaanden kan genieten. Wanneer er zo enkele Ramadans voorbij zijn gegaan, zal het op beide plaatsen net omgekeerd zijn. Een van de voordelen van het feit dat zo’n beloftevolle maand als de Ramadan in verschillende seizoenen voorkomt, is dat je kan genieten van seizoensgebonden vruchten en groenten, want elke keer schuift de Ramadan langzaam een stukje op in het jaar.
Je kan je wel voorstellen dat het een beetje moeilijker is om te vasten tijdens de warmere maanden op de kalender. Vasten gedurende de hoogzomer kan een grote uitdaging zijn, die wordt aangepakt met volharding en trouw. Moslims die tijdens een frisser seizoen vasten, denken dan aan hun broers en zussen in het geloof die een zwaardere vasten hebben, en ze gedenken hen in hun gebeden.
2. Als je 30 dagen lang niet eet of drinkt, dan ga je toch dood?
Tijdens de Ramadan onthouden de moslims zich van eten en drinken, maar niet de hele maand! En ja, wie dat zou doen, zou eraan sterven! Het vasten van de Ramadan betekent per definitie dat je het eten en drinken laat van zonsopgang tot zonsondergang. De moslims staan kort voor het ochtendgebed op om een voedzaam ontbijt te nemen. Dat bestaat vooral uit vezelrijk voedsel, vers fruit en veel water. Zodra de oproep (Adhaan) voor het ochtendgebed weerklinkt, stoppen de moslims met eten en drinken.
Een vastendag verloopt zoals elke gewone dag, of dat nu betekent dat je naar school gaat of naar het werk. Doorheen de dag houd je je aan de verplichte gebeden en verricht je meer aanbidding dan anders. Tijdens de Ramadan wordt de beloning voor elke goede daad die je verricht uitvergroot. Heel wat moslims doen dan ook hun best om alle voordelen die deze maand biedt binnen te rijven. Zo zullen sommige moslims zich inspannen om de hele Koran te reciteren in de loop van de 30 dagen van de Ramadan.
3. Waarom worden moslimkinderen verplicht om te vasten?
Jonge moslimkinderen worden niet verplicht om te vasten. De Almachtige God zegt in de Koran:
“ER IS GEEN DWANG IN (HET AANVAARDEN VAN) DE GODSDIENST.” [EDELE KORAN 2:256]
Dat je iemand tot iets dwingt of onder druk zet is verboden in de Islam. Bovendien is in de Islam het vasten verplicht voor ons, net zoals het verplicht was voor de volkeren die voor ons kwamen. Alleen moslims die in goede gezondheid verkeren en de puberteit hebben bereikt zijn verplicht te vasten. Zieken, ouderen, reizigers en vrouwen die menstrueren, borstvoeding geven of zwanger zijn hoeven niet te vasten. Het is zo dat het in de Islam verboden is om jezelf op welke wijze dan ook schade toe te brengen. Dus als iemand zwak of ziek zou worden door te vasten, dan is het voor die persoon zelfs verboden om eraan deel te nemen.
Er zijn nog andere manieren om deel te nemen aan de Ramadan, zonder te vasten. Maaltijden bereiden voor de mensen die vasten, voedsel aan de armen schenken of zelfs het gedenken van God zijn volgens de Islam prachtige daden, die allemaal hun eigen beloning inhouden.
4. Is de Ramadan gewoon een afslankingskuur voor moslims?
Helemaal niet! Er zijn moslims die zelfs toenemen in gewicht tijdens de Ramadan. Doordat een lange vastendag eindigt met een maaltijd (Iftar genaamd), begaan veel moslims de fout om, zodra de zon ondergaat, voluit te genieten van gefrituurde hapjes en caloriebommen als dessert. Een dergelijk dieet veroorzaakt een explosie van energie die echter snel weer uitdooft, waardoor de pondjes zich opstapelen. De maag wordt tijdens de Ramadan vaak overbelast, wat kan leiden tot lusteloosheid en daardoor tot loomheid tijdens de aanbidding.
Er zijn echter ook veel moslims die hun best doen om een gezonde Iftar te eten. Volle granen, mager vlees, groenten en een ruime keuze aan fruit kunnen zorgen voor energie en geven de moslim het uithoudingsvermogen om de klok rond aanbidding te verrichten, zonder zich te moeten bekommeren om maagproblemen.
5. Zijn er nog dingen die je niet mag doen tijdens de Ramadan?
Er zijn heel wat zaken waarvan de moslims zich tijdens de Heilige Maand Ramadan moeten onthouden. Intimiteit met de echtgeno(o)t(e) is de belangrijkste van de activiteiten die tijdens de uren van het vasten verboden zijn. Roken, liegen, roddelen, achterklap en andere ondeugden zijn eveneens streng verboden. Maar wat moslims wel mogen doen, is de tevredenheid van de Schepper verdienen door zich in te zetten voor goede werken en andere daden die het geloof versterken.
6. Wat heb je eraan jezelf te martelen met dat vasten?
De Heilige Maand Ramadan is een zegen voor de gehele mensheid. Moslims van overal ter wereld kijken er elk jaar opnieuw naar uit en wenen van verdriet wanneer hij weer eens voorbij is.
De Profeet Muhammad ﷺ heeft gezegd:
ALLAH HEEFT GEZEGD: “ELKE DAAD VAN DE ZOON VAN ADAM IS VOOR HEMZELF, BEHALVE HET VASTEN. DAT IS VOOR MIJ EN IK ZAL HEM ERVOOR BELONEN…”
Als je erover nadenkt, schenkt de Almachtige God het hele jaar door Zijn Genade en Barmhartigheid aan Zijn gelovige slaven. Vasten als teken van je liefde en waardering voor de Schepper is iets wat moslims maar al te graag doen. Ze verwelkomen de Ramadan met de bedoeling hun Heer te behagen. De vasten van de Ramadan is zeker geen marteling, maar veeleer een oefenen van het geloof in en compleet vertrouwen op de Ene en Enige God.
7. Is elke dag van de Ramadan dan een feestdag?
Ja! Eigenlijk kan je de dagen van de Ramadan inderdaad vergelijken met een feestdag. Moslim-families over de hele wereld eten samen een maaltijd (iftar) die volstaat voor alle familieleden en hun gasten. Het is een nostalgische periode, waarin moslims van alle leeftijden samenkomen om een maaltijd met elkaar te delen en na te denken over de Ramadans van vroeger. Het is ook een mooie tijd om eens stil te staan bij belangrijke problemen in de familie en om in deze maand van aanbidding samen te zoeken naar een oplossing ervoor.
Net als bij (het Amerikaanse) Thanksgiving moet er veel worden gekookt en is er een stapel vaat achteraf. Veel moslimgezinnen vragen dan ook dat iedereen meehelpt, tot de allerkleinsten, zodat iedereen ook snel weer de keuken uit kan om zich toe te leggen op aanbidding.
8. Speel je wel eens vals tijdens het vasten?
Dit is een van de meest voorkomende vragen die moslims over de Ramadan voorgelegd krijgen. En het antwoord is een luid en duidelijk “Nee!” Moslims geloven dat we ons 24/7 in de nabijheid van God bevinden (dat heet Taqwa). Een moslim is zich te allen tijde bewust van zijn Schepper. Zelfs al zat een moslim in een afgesloten kamer zonder ramen, met een buffet vol voedsel, dan nog zou hij er geen hap van eten. Zelfs al is er geen levende ziel die het zou zien als hij een hapje nam, hij weet dat God aanwezig is. Moslims zijn niet alleen verlegen tegenover hun Heer, Degene die hen koestert en in hun onderhoud voorziet, we zijn ook bang om iets te doen wat Hij niet graag heeft. Dat heeft te maken met een diepgewortelde liefde die tijd en ruimte overstijgt. Stiekeme slokjes water of snel iets knabbelen? Daar is gewoon geen sprake van!
Terwijl ze vasten, ervaren de moslims een nog diepere band met hun Schepper. Het vasten zelf leert de moslim heel wat zelfbeheersing, zelfcontrole en empathie voor het lijden van de minder begunstigden. Niets drukt je beter met je neus op de realiteit dan een droge keel en de pijn van een lege maag. De vasten in de Ramadan is een uitstekende training om te leren onze basis-noden als mens te temmen, zodat we er macht over krijgen in plaats van erdoor gedomineerd te worden.
De Ramadan is een gelegenheid die zo mooi en bijzonder is dat ook niet-moslims zich ertoe aangetrokken voelen en zelfs mee vasten uit solidariteit. Waarom niet, nu al je brandende vragen over de Ramadan beantwoord zijn, ook eens vasten, een dag of twee, om te zien waar al die drukte over gaat?
